TY - JOUR ID - 163697 TI - بررسی جایگاه ساز بربت در فرهنگ موسیقی ایران باستان براساس نقشمایه‌های ظروف فلزی فاخر عصر ساسانی JO - Ancient Iranian Studies JA - AIS LA - fa SN - 2821-2215 AU - بنماران, سارا AD - گروه باستان شناسی دانشکده معماری و هنر دانشگاه کاشان Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 2 IS - 4 SP - 41 EP - 54 KW - بربت KW - عصر ساسانی KW - موسیقی KW - نقش KW - ظروف فلزی DO - 10.22034/ais.2022.376158.1028 N2 - هنر موسیقی، همواره در دوره‌های فرهنگی ایران مورد توجه بوده است. بر طبق مدارک مکتوب به‌جامانده از دورۀ حکمرانی ساسانیان (۲۲۴-۶۵۱ میلادی)، همچون کارنامه‌ اردشیر بابکان، درخت آسوریک و خسرو و ریدگ، می‌توان دریافت که موسیقی در این زمان به شکوفایی رسیده بوده است. در میان انواع سازهایی که در دورۀ ساسانی وجود داشته، به‌نظر می‌رسد که ساز بربت از امتیاز خاصی برخوردار بوده است. شاید نام باربَد، مشهورترین موسیقی‌دان این عصر نیز پیوندی با نام ساز بربت داشته باشد. هدف از پژوهش پیش‌رو این است که با ارائۀ نمونه‌هایی از ظروف فلزی منقوش دورۀ ساسانی با نقشمایه‌های ساز بربت، ویژگی‌های این ساز از لحاظ فرم و ارتباط نوازنده با نقشمایه‌های دیگر در هر صحنه را مورد بررسی قرار گیرد. این پرسش‌ که هنرمند ساسانی اساساً چه انگیزه‌ای در خلق نقشمایۀ نواختن بربت روی ظروف فلزی تجملی داشته، مسئلۀ اصلی تحقیق است. گردآوری داده‌های پژوهش، به روش کتابخانه‌ای و تجزیه و تحلیل آنها به روش توصیفی-تطبیقی انجام شده است. نتیجه نشان می‌دهد که طی دورۀ ساسانی، نقش ساز بربت در صحنه‌های متنوع، روی فرم‌های مختلفی از ظروف فلزی نقر شده است که اغلب صحنه‌ها نمایش‌دهندۀ بزم‌ها، ضیافت‌ها و جشن‌های درباری هستند و به‌طورکلی، جایگاه ویژه و رفیع ساز بربت را در فرهنگ موسیقی عصر ساسانی به تصویر می‌کشند. UR - https://www.ancientiranianstudies.ir/article_163697.html L1 - https://www.ancientiranianstudies.ir/article_163697_3e1f9fb29ce9525197e2029cecc0244f.pdf ER -