سیاست‌های اخلاقی پژوهشنامه ایران باستان براساس اصول کمیته بین‌المللی اخلاق نشر (Cope) و رعایت منشور اخلاقی نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. در این منشور، خط مشی‌های نشریه برای تضمین رفتار اخلاق‌مدار همه شرکت‌کنندگان دخیل در فرآیند آورده شده است. نویسندگان و داوران و دبیران علمی و سردبیر هنگام همکاری با این نشریه باید این اصول اخلاقی را رعایت کنند.
پیوند متن اصل آیین‌نامه COPE به زبان اصلی از وبگاه http://publicationethics.org
قوانین و مقررات مربوط به رعایت اخلاق نشر:
- استناددهی در پژوهشنامۀ ایران باستان براساس روش APA است.
- دقت از سوی دست‌اندرکاران نشریه در داوری و پذیرش مقاله‌های، چاپ نکردن مقاله‌های منتشر شده، هرگونه تخلف علمی و همچنین چاپ نکردن بیش از 30 درصد مقاله‌ها از سردبیر و اعضای گروه دبیران.
- دریافت فرم تعهد (Copyright) از نویسندگان.
- دریافت فرم تعارض منافع (Conflict of Interest) از نویسندگان.
- پذیرش مقاله‌ها در صورت آشکار شدن همۀ وابستگی‌هایی که ممکن است به‌عنوان احتمال ایجاد تعارض منافع (Conflict of Interest) از سوی نویسندگان؛ و انتشار مقاله در صورت وجود نداشتن تضاد منافع با ذکر آن در متن مقاله‌ها
- درج نام همۀ کسانی که به گونه‌ای در انجام کار پژوهشی دخالت داشته‌اند در هر مقاله و عدم درج نام کسانی که در انجام کار پژوهشی دخالت نداشته‌اند؛ و سرانجام درج نام همۀ کسانی که فاقد معیار نویسندگی (Authorship) هستند در بخش سپاسگزاری.
- مقاله‌ها پس از داوری و تأیید دست‌کم 2 داور و از همتایان مرورگر (Peer Review) و داوری فرجامین سردبیر قابل پذیرش و چاپ خواهد بود.
- مسئولیت درستی و نادرستی مطالب هر مقاله بر دوش نویسنده یا نویسندگان آن است و نشریه در پذیرش یا نپذیرفتن و نیز ویراستاری مقاله‌ها آزاد است.
- همۀ مراحل دریافت و داوری و بازنگری، پذیرش و یا نپذیرفتن و سرانجام انتشار مقاله‌ها از طریق سامانۀ مجله صورت می‌پذیرد. همچنین امکان صدور پذیرش‌نامه مقاله به‌صورت دستی وجود ندارد.
- اطلاعات شخصی نویسندگان مقاله‌ها برای کسانی که به اطلاعات دبیرخانه دسترسی دارند، همانند سردبیر و مدیر اجرایی کاملاً محرمانه است.
دسترسی آزاد و رایگان به مقاله‌ها
پژوهشنامه ایران باستان نشریه‌ای با دسترسی باز و آزاد به مقاله‌های منتشر شده است. در نشریات با دسترسی آزاد، دسترسی به فایل تمام‌متن مقالات فراهم و رایگان است.
همچنین بیانیۀ Budapest Open Access Initiative مورد قبول پژوهشنامه ایران باستان است و از آن پیروی می‌کند.
حق نشر
پژوهشنامه ایران باستان تحت قوانین گواهینامۀ بین‌المللی کریتیو کامنز منتشر می‌شود. براساس این گواهینامه، نشریه اجازه اشتراک، انطباق و تخصیص مقالات منتشر شده را می‌دهد. (جهت مطالعۀ بیشتر دربارۀ این مجوز کلیک کنید)
ثبت مقاله در سامانۀ پژوهشنامه ایران باستان با ارسال ایمیل به کلیۀ نویسندگان مقاله اطلاع داده خواهد شد؛ روشن است درج نام نویسندگان در مقاله به منزلۀ نقش اساسی ایشان در تدوین مقاله است، درصورتی‌که نویسندگان مقاله در تدوین مقاله نقشی نداشته‌اند و از نام آن‌ها سوءاستفاده شده است، لازم است مراتب را بلافاصله از طریق ایمیل دریافتی اطلاع دهند. همۀ نویسندگان مقاله در مورد اصالت اثر مسئول هستند. پژوهشنامه ایران باستان در تلاش است تا تمامی مقالات ارسالی به سامانۀ نشریه قبل از ورود به فرآیند داوری از طریق سامنه‌های مشابهت‌یاب بررسی گردد. گفتنی است که حق ارزیابی و پیگرد موارد سرقت علمی برای مجله از طریق سامانه مشابهت یاب سیناوب محفوظ است.
براساس تعریف کمیتۀ بین‌المللی اخلاق انتشار (COPE)، سرقت علمی (Plagiarism) به استفادۀ غیرعمدی یا دانسته یا بی‌ملاحظه از کلمه‌ها، ایده‌ها، عبارت‌ها، ادعاها یا استنادهای دیگران بدون قدردانی و توضیح و استناد مناسب به اثر، صاحب‌اثر یا سخنران ایده گفته می‌شود. ازاین‌رو انتظار می‌رود که نویسندگان آثار علمی در اثر خود استفاده از آثار دیگران را با دقت ثبت کنند و این استفاده را به نحو متناسب به آگاهی مخاطبان برسانند تا علاوه بر حفظ صداقت، از اتهام فریبکاری، سهل‌انگاری وسرقت علمی مصون بمانند.
موارد زیر مصداق سرقت علمی به‌شمار می‌آیند:
- ثبت مقالۀ دیگری به نام خود
- درج نام نویسندگان و پژوهشگرانی که در مقاله نقشی ندارند.
- کپی‌برداری یا تکرار بخش‌های قابل‌توجهی از مقالۀ دیگر (حتی اگر مقالۀ کپی‌شده و بدون ارجاع مربوط به یکی از نویسندگان مقالۀ جدید باشد.)
- طرح نتیجه‌های حاصل از پژوهش‌های دیگران به نام خود
- چاپ تکرای یک مقاله از سوی یک نویسنده در چند نشریه
- بیان نتیجه‌های نادرست و خلاف یافتههای علمی یا تحریف نتیجه‌های حاصل از پژوهش
- استفاده از دادههای نامعتبر یا دست‌کاری در دادههای پژوهش
برخورد با سرقت علمی
موارد سرقت علمی توسط مسئولان نشریه بررسی می‌شود. به‌علاوه برای حراست از اعتبار و زحمات دیگر پژوهشگران، بدون هیچ تساهل و چشمپوشی با توجه به میزان سرقت علمی به شرح ذیل برخورد قانونی می‌گردد:
- مقاله رد خواهد شد و در صورت چاپ، از روی سایت‌ها برداشته خواهد شد.
- طی یک نامۀ رسمی پروندۀ سرقت علمی با سایر دانشگاهها و نشریههای داخلی و خارجی مرتبط به اشتراک گذاشته خواهد شد.
- مراتب طی یک نامۀ رسمی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، دانشگاهها، مؤسسهها، نشریهها و هر محلی که نویسندگان از امتیاز چاپ این مقاله استفاده کردهاند، اطلاع داده خواهد شد.
وظایف و مسئولیت‌های نشریه:
- متعهد است که تصمیمات اتخاذشده در رابطه با مقاله‌های ارسال شده تنها براساس داوری‌های تخصصی و حرفه‌ای بوده و از علایق شخصی به دور باشد.
- این نشریه متعهد به حفظ صیانت از سوابق دانشگاهی و تحقیقاتی است.
- این نشریه رعایت اصول اخلاقی از سوی سردبیر، دبیران علمی، هیأت‌تحریریه و داوران را کنترل می‌کند.
- این نشریه پیوسته در حال بررسی مقالات برای جلوگیری از سرقت ادبی، تقلب و سوء‌رفتارهای احتمالی است.
- این نشریه در مواقع نیاز اصلاحات، توضیحات و واپس‌گیری‌های لازم را انجام خواهد داد.
- این نشریه در صورت اثبات هر سوء‌رفتار با آن برخورد خواهد کرد.
وظایف و مسئولیت‌های سردبیر و دبیران علمی:
- دبیران علمی این نشریه باید مقاله‌های ارسال‌شده را تا هنگام انتشار، به‌طور محرمانه نگه دارند.
- سردبیر، دبیران علمی و داوران تصمیمات موردنظر در رابطه با انتشار یا عدم انتشار یک رونوشت را اتخاذ می‌کنند.
- دبیران علمی این نشریه باید اصل بی‌نامی داوران را حفظ کنند.
- دبیران علمی این نشریه باید از تعارض منافع جلوگیری کنند.
- دبیران علمی این نشریه ملزم به صیانت علمی و تلاش برای رفع نیازهای علمی خوانندگان خود هستند.
- دبیران علمی این نشریه سرقت ادبی و تقلب و کلاهبرداری های احتمالی را شناسایی کنند و در موارد نیاز اصلاحات، توضیحات، و واپس‌گیری‌ها و عذرخواهی‌ها را ارائه دهند.
- دبیران علمی این نشریه باید ذهن خود را فقط بر روی محتوای عقلانی متمرکز و محدود کنند.
- دبیران علمی این نشریه نباید اطلاعات مقاله‌ها را برای افرادی غیر از نویسندگان، نویسندۀ مسئول و داوران فاش کنند.
- رونوشت‌های منتشرنشده توسط دبیران علمی و یا اعضای دیگر برای مقاصد شخصی مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.
وظایف و مسئولیت‌های داوران:
- داوران این نشریه می‌بایست با دبیران علمی برای تصمیم‌گیری در رابطه با انتشار مقاله‌های ارسال شده همکاری کنند.
- داوران دعوت شده به این نشریه باید در محرمانه نگه‌داشتن مقاله‌های ارسال‌شده تلاش کنند.
- داوران باید نظرات خود را به دبیران علمی برای تصمیم‌گیری در رابطه با انتشار یا عدم انتشار مقاله در زمان لازم ارائه دهند.
- داوران همتا ملزم به رعایت محرمانگی مقاله‌های ارسال‌شده و عدم استفاده از اطلاعات آن‌ها برای مقاصد شخصی هستند.
- نظرات داوران در رابطه با مقاله‌های ارسال‌شده باید فنی و تخصصی باشد.
- درصورت تعارض علاقه میان داوران با نویسندگان، شرکت‌ها یا مؤسسات، نیاز است از داوری پرهیز شود تا این امر به‌دست داور دیگری صورت گیرد.
- داوران باید تعارض علاقه را افشا کنند.
وظایف و مسئولیت‌های نویسندگان:
- مقاله‌ها باید با نگارش صحیح و بهره‌گیری از اصطلاح‌های مناسب ارسال شود.
- نویسندۀ مسئول باید از رضایت دیگر نویسندگان همکار مطمئن شود.
- نویسنده باید از مؤسسه‌ای که مقاله ارسال‌شده مربوط به آن است کسب اجازه کرده و از آن اطمینان حاصل کند.
- نویسندگان باید اجازۀ بدهند تا مقاله برای خوانایی بهتر ویرایش شود.
- از نویسندگان انتظار می‌رود تا حامی مالی را برای اجرا و آماده‌سازی روند تحقیق به‌طور خلاصه بیان کنند.
- سیاهۀ تعهد اخلاقی باید از سوی نویسندگان امضا شود.
- نویسندگان یک مقاله باید توافق کنند که نویسندۀ مسئول، فرآیندهای بازنگری مقاله را برعهده گیرد.
- هنگامی‌که نویسندگان مقاله خطای مهمی را در کارشان دیدند، می‌بایست به‌سرعت دبیر علمی نشریه را برای تصحیح آن مطلع کنند.
- به نویسندگان پیشنهاد می‌شود پیش از ارسال مقاله به سامانۀ نشریه، با بهره‌گیری از سامانه‌های مشابه‌یاب علمی از نبود موارد احتمالی سرقت علمی اطمینان حاصل گردد.
نویسنده(گان) گرامی نیاز است برگۀ تعهدنامه و تعارض منافع را دریافت و پس از تکمیل از سامانه همراه با مقاله بفرستند.
تعهدنامه
تعارض منافع
